کلاهبرداری رایانه ای

کلاهبرداری رایانه ای یکی از مهم ترین جرایم علیه اموال و مالکیت می باشد که برخی از آن به عنوان بحران قرن بیستم نام برده اند.

با پیشرفت علم وتکنولوژی کلاهبرداران هم برای رسیدن به اهداف خود از این پیشرفت ها استفاده نموده اند

و با استفاده از رایانه و فضای سایبر اقدام به کلاهبرداری های رایانه ای نموده اند.

کلاهبرداری رایانه ای همانند کلاهبرداری سنتی جرمی مقید به حصول نتیجه مجرمانه است

و باید به واسطه سوء استفاده از رایانه از طریق افعالی نظیر ایجاد، محو، توقف و داده و یا اختلال در سیستم رایانه ای

همانند حقوق کیفری سنتی سوء استفاده از نرم افزارهای رایانه ای برای تحصیل مال یا منفعت یا مزایای مالی

وجه تمایز بین کلاهبرداری رایانه ای از سایر جرایم مشابه است.

رکن قانونی کلاهبرداری رایانه ای

رکن قانونی این جرم ماده 13قانون جرایم رایانه ای می باشد:

هرکس به طور غیرمجاز از سامانه‌های رایانه‌ای یا مخابراتی با ارتکاب اعمالی از قبیل

وارد کردن، تغییر، محو، ایجاد یا متوقف کردن داده‌ها یا مختل کردن سامانه، وجه یا مـال یا منفعت

یا خدمات یا امتیازات مالی برای خود یا دیگری تحصیل کند

علاوه بر رد مال به صاحب آن به حبس از یک تا پنج سال یا جزای نقدی

از بیست میلیون (20.000.000) ریال تا یکصد میلیون (100.000.000) ریال یا هر دو مجازات محکوم خواهد شد.

رکن مادی کلاهبرداری رایانه ای

موضوع جرم

موضوع جرم کلاهبرداری رایانه ای وجه یا مال یا منفعت یا خدمات یا امتبازات مالی است.

کلاهبرداری به لحاظ موضوع از کلاهبرداری سنتی عام تر است و علاوه بر وجه و مال منفعت و خدمات و امتیازات مالی را نیز در بر می گیرد.

با توجه به قید هر کس، مرتکب این بزه همانند کلاهبرداری سنتی هر شخصی می تواند باشد،

البته به جز اشخاص حقوقی که بدون تصریح خاص قانونگذار فعلا در حقوق ایران فاقد مسئولیت کیفری می باشند.

کلاهبرداری رایانه ای بزهی مرکب و دو رفتاری است.

رفتار اول که در آن کلاه برداری به طور تمثیلی در ماده 13 قانون جرایم رایانه ای به آن اشاره شده است

اعمالی چون وارد کردن،تغییر محو ،ایجاد یا متوقف کردن داده ها یا مختل کردن سامانه می باشند.

این رفتارها باید بدون اجازه صورت گیرد در غیر این صورت جرم محقق نشده است هر چند که به تحصیل مال به طور غیر قانونی بینجامد.

رفتار دوم تحصیل از دریافت واقعی یا مجازی یا منظور کردن اعتبار مالی برای خود می باشد.

بستر انجام این بزه فضای سایبری است. بنابراین رفتارهای فیزیکی و تحصیل باید در فضای سایبری انجام گیرد.

این فرد از فضای سایبری تنها به عنوان وسیله ارتکاب جرم کلاهبرداری استفاده کند

مثل اینکه از طریق تبلیغ ناروا در وبلاگ خود دیگری را فریفته و خود را دارنده موسسه اعزام به دانشجو بشناسد

و با دادن شماره حسابی کاربر یا کاربرانی را بفریبد تا پولی به حسابش بریزد یا در خارج از فضای مجازی مبلغ را دریافت نماید،

کلاه برداری سنتی انجام داده نه رایانه ای .

نتیجه حاصله:

کلاه برداری رایانه ای باید به تحصیل مال یا منفعت یا خدمات مالی یا امتیازات مالی بینجامد

این تحصیل می تواند برای خود مرتکب یا دیگری باشد. (دیگری کسی است که مرتکب تحصیل را برای وی خواسته باشد).

رکن روانی

رکن روانی کلاه برداری شامل عمد رفتاری یعنی عمد در رفتارهای رایانه ای تمثیلی

و عمد در تحصیل مال یا منفعت و آگاهی مرتکب نسبت به تعلق مال یا منفعت یا خدمات مالی یا امتیازات مالی به دیگری است

همچنین مرتکب باید بداند که انجام رفتارهای تمثیلی بدون مجوز بوده است.

مجازات 

کیفر تعیین شده برای بزه کلاهبرداری رایانه ای علاوه بر رد مال به صاحب آن، حبس از یک تا پنج سال یا جزای نقدی

از بیست ملیون ریال تا یکصد میلیون ریال یا هر دو مجازات می باشد.

بیشتر بدانید:

کلاهبرداری

مشاوره حقوقی کلاهبرداری

جرائم رایانه ای