بروز رسانی 1400/12/02

ضمانت نامه بانکی چیست؟

بررسی کارکردها و کاربردهای ضمانت نامه بانکی

یکی از راه های تسهیل و بهبود عملکرد بانک ها و معاملات، صدور ضمانت نامه بانکی است.

این ضمانت نامه ها می توانند پشتوانه ای برای فرد ایجاد کنند

تا بتواند کسب و کار خود را راه اندازی کند یا بتواند دیون خود را پرداخت کند.

در نتیجه اگر ضمانت نامه های بانکی به درستی صادر شوند و افراد هم به تعهدات خود عمل کنند

باعث رونق اقتصادی و بهبود شرایط کاری جامعه خواهد شد.

اما اگر به درستی اجرا نشود، باعث می شود که رانت هایی به وجود بیاید

و به اقتصاد کل کشور ضرر خواهد زد.

در این نوشته مشاوره حقوقی به بررسی ضمانت نامه بانکی خواهیم پرداخت

و سعی می کنیم این موضوع را از جنبه های مختلف مورد بررسی قرار دهیم.

ضمانت نامه بانکی چیست؟

ضمانت نامه بانکی، قراردادی است که بر اساس آن بانک متعهد می شود

در صورتی که بدهکار نتواند بدهی خود را پرداخت کند، بانک بدهی های او را پرداخت خواهد کرد.

در واقع به پشتوانه این نوع قرارداد وثیقه ای است که فرد نزد بانک به امانت می گذارد.

این ضمانت نامه یکی از انواع عقد ضمان است که در ماده ۶۸۴ قانون مدنی به روشنی به آن پرداخته شده است:

عقد ضمان عبارت است از اینکه شخصی مالی را که بر ذمه دیگری است به عهده بگیرد.

متعهد را ضامن طرف دیگر را مضمون‌له و‌ شخص ثالث را مضمون‌عنه یا مدیون اصلی می گویند.

در صورتی که ضامن یکی از بانک های کشور باشد، ضمانت نامه بانکی ارائه شده است.

کدام موارد باید در ضمانت نامه بانکی قید شوند؟

در هر قرارداد موارد زیادی وجود دارد که باید به آن ها توجه کافی داشته باشیم

تا بتوانیم ضمانت نامه ای قابل استناد را تنظیم کنیم

در ادامه موارد مهمی که نیاز است در ضمانت نامه قید شود را با همدیگر بررسی خواهیم کرد:

• مشخصات و نشانی مشتری (کسی که درخواست ضمانت می کند) و ذینفع (کسی که بانک به نفع او ضمانت می کند)
• نام موسسه اعتباری و مشخصات شعبه صادر کننده ضمانت نامه بانکی
•  شماره و موضوع رابطه پایه که ضمانت‌ نامه بر اساس آن صادر می‌شود
• وجه ضمان نامه یا وجه الضمان به حروف و به عدد: میزان مبلغی است که بانک پرداخت آن را ضمانت می کند
• تاریخ صدور ضمانت نامه
•  تاریخ خاتمه اعتبار ضمانت نامه
• رویدادی که باعث خاتمه اعتبار ضمانت نامه بانکی می شود: برای مثال اتمام یک پروژه ممکن است باعث خاتمه ضمانت نامه شود؛
• تمبر مالیاتی
• ثبت ضمانت نامه بانکی در سامانه سپام و اخذ شماره از سامانه برای ضمانت نامه مورد نظر

هر ضمانت نامه ای که یکی از شرایط بالا را نداشته باشد

از نظر قانونی اعتبار ندارد و قابل استناد و پیگیری نمی باشد.

بیشتر بخوانید: وظایف بانک در مورد چک بی محل

انواع ضمانت نامه بانکی

بانک ها معمولا ضمانت نامه های مختلفی را به مشتریان خود ارائه می دهند

که هر کدام از آن ها برای مقاصد خاصی صادر می شوند و دارای کارکردهای خاص خود هستند.

در ادامه انواع این ضمانت نامه ها را بررسی می کنیم:

1- ضمانت نامه گمرکی

هر فرد برای اینکه بتواند جنسی را وارد کند باید حق گمرکی را پرداخت کند

در صورتی که فرد توانایی پرداخت نقدی حق گمرکی را نداشته باشد

می تواند از بانک ضکانت نامه درخواست کند.

این ضمانت نامه پرداخت دیون را تضمین می کند و در صورتی که فرد نتواند

به تعهدات خود عمل کند، مشمول جریمه تاخیر تادیه خواهد شد.

2- ضمانت نامه پیمان

این نوع ضمانت نامه انجام تعهدات دولت را تضمین می کند

و در صورتی که دولت این مبالغ مورد نظر را پرداخت نکند

بانک آن ها را پرداخت خواهد کرد تا حقوق پیمانکاران هم رعایت شده باشد.

بیشتر بخوانید: انواع چک بانکی و کارکردهای آن ها

3- ضمانت نامه حسن انجام تعهد

این نوع ضمانت نامه معمولا در برابر ضمانت نامه پیمان اخذ می شود

و هدف آن این است که پیمانکار را ملزم کند که به تعهدات خود عمل کند.

اگر چه ضمانت نامه حسن انجام تعهد در موارد دیگر هم کاربرد دارد

اما رایج ترین استفاده آن همین موردی است که بیان شد.

4- ضمانت نامه پیش پرداخت

اگر چه دو ضمانت نامه بالا پیمانکار و کارفرما را متعهد می کنند که تعهدات خود را انجام دهند

اما ضمانت نامه پرداخت هم به قرارداد بین کارفرما و پیمانکار اشاره دارد

در این ضمانت نامه کارفرما مبلغی را به عنوان پیش پرداخت

و برای تجهیز کارگاه و شروع کار به پیمانکار پرداخت می کند.

در عوض از پیمانکار هم ضمانت نامه بانکی دریافت می شود.

5- ضمانت نامه استرداد كسور وجه الضمان

در این ضمانت نامه کارفرما معمولا 10 درصد از صورت وضعیت های پیمانکار را از او دریافت می کند

و در حساب خودش نزد بانک نگهداری خواهد کرد.

این مبلغ برای تضمین حسن انجام کار از پیمانکار دریافت می شود.

6- ضمانت نامه حسن انجام كار

ضمانت نامه بانکی حسن انجام کار پس از پایان پروژه از پیمانکار اخذ می شود

در این حالت صحت انجام عملیات و سلامت اجرای پروژه توسط پیمانکار تضمین می شود.

در واقع پیمانکار با این ضمانت نامه ادعا می کند که وطایف خود را به نحو احسن با پایان رسانده است.

7- ضمانت نامه های مزایده یا مناقصه

این نوع ضمانت نامه ها برای انجام تعهدات افرادی  که در مزایده ها و مناقصه های دولتی صادر می شود

و در صورتی که فرد برند ه مزایده یا مناقصه شود و به تعهدات خود عمل نکند

ضمانت نامه بانکی فعال خواهد شد و طرف دیگر می تواند حق و حقوق خود را به دست بیاورد.

8- ضمانت نامه تعهد پرداخت

این نوع ضمانت نامه بانکی تعهد پرداخت از طرف یک شخص را تضمین می کند

و در صورتی که فرد نتواند دیون خود را پرداخت کند،

بانک موظف است که بدهی های او را پرداخت کند.

وثیقه های معتبر برای صدور ضمانت نامه بانکی

بانک های مختلف بر اساس توان مشتریان خود و همچنین اعتبار آن ها نزد بانک

از آن ها وثیقه هایی را برای صدور ضمانت نامه درخواست می کنند

این وثیقه ها ممکن است یک یا ترکیبی از موارد زیر باشذ :

1- وجه نقد یا طلا

2- اسناد خزانه یا اوراق قرضه‌ دولتی

3- اوراق مشارکت منتشره براساس مجوز بانک مرکزی

4- سپرده‌ سرمایه گذاری مدت‌دار؛

5- حساب‌های پس‌انداز قرض الحسنه نزد بانک

6- گواهی‌های سپرده‌های سرمایه گذاری مدت‌دار

7- اوراق قرض الحسنه

8- حساب‌های ارزی

9- حساب سرمایه گذاری مدت‌دار متقاضی نزد سایر بانک‌ها

10- تضمین بانک‌ها یا مؤسسات اعتباری غیربانکی معتبر خارجی

11- سفته با ضمانت قابل‌قبول بانک

12- اموال غیرمنقول

13- برگ وثیقه‌ی انبار‌های عمومی مربوط به کالا

14- سهام شرکت‌هایی که در بورس پذیرفته‌ شده باشند

15- کشتی و هواپیما

در این نوشته به بررسی انواع و کارکردهای ضمانت نامه های بانکی پرداختیم

اگر شما در این مورد سوالی دارید، در بخش نظرات پاسخگوی شما خواهیم بود.

در صورتی که به خدمات مشاور حقوقی نیاز داشتید با موسسه تماس حاصل نمائید :

88813788 02