یکی از مهم ترین مراجع قضایی برای رسدیگی به پرونده های قضایی دادستان می باشد
که آشنایی با وظایف و توانایی های او می تواند
تا حد زیادی از سردرگمی و مشکلات افرادی
که با دادگاه و دادسرا برخورد دارند، بکاهد.
درادامه وبرای آشنایی بیشتر شما کاربران
گرامی سعی می کنیم در مورد وظایف و اختیارات دادستانی، اطلاعاتی را در اختیار شما قرار دهیم.
در لغتنامه دهخدا دادستان اینگونه معنی شده است:
ستاننده داد، گیرنده داد، منتقم،انتقام گیرنده، دادر، مجری عدل، دادرس، دادگیر.
یکی دیگر از معانی دادستان به مدعی العموم اشاره دارد.
اما در مقام قانونی مدعی العموم فردی است
که پرونده های که در آن شاکی خصوصی وجود ندارد
بلکه حق الناس یا حق الله رعایت نشده است را پیگیری می کند.
همچنین بالاترین مقام دادسرا می باشد و دادسرا تحت نظر وی به فعالیت های خود می پردازد.
در واقع دادستان نماینده جامعه در قوه قضاییه می باشد.
وظایف دادستان را می توان در دو بخش قضایی و اداری تقسیم بندی کرد:
1- نظارت بر اعمال ضابطان: ضابطان در اینجا به افرادی که در دادسرا مشغول به کار هستند اشاره دارد.
و از آنجا که ریاست دادسرا بر عهده مدعی العموم می باشد
وطیفه رسیدگی به امور کلی دادسرا و همچنین بررسی عملکرد افراد شاغل در این اداره بر عهده مدعی العموم می باشد.
2- رسیدگی به امور حسبی: رسیدگی به امور افرادی که توانایی پیگیری مشکلات خود را ندارند بر عهده دادستان می باشد
برای نمونه حفظ حقوق افراد ضغیر، مفقودالاثر، مجنون . غیره بر عهده دادسرا و مدعی العموم می باشد.
بخش محجوران هر دادسرا مشکلات اینچنینی را پیگیری می کند.
بیشتر بخوانید: مشاوره حقوقی آنلاین و توضیحاتی در مورد ارث غایب مفقودالاثر
1- صدور کیفر خواست
کیفر خواست همان ادعا نامهای است که توسط دادستان در پایان تحقیقات در دادسرا صادر میشود.
در واقع مدعی العموم با صدور کیفر خواست مدعی میشود که متهم مرتکب جرم شده و از دادگاه درخواست مجازات وی را دارد.
هرچند کیفرخواست حکایت از احراز جرم برای دادسرا دارد، ولی در عین حال دلیل مجرمیت متهم نیست
متهم وقتی مجرم شناخته میشود که دادگاه او را محکوم کند بنابراین ممکن است علی رغم صدور کیفر خواست متهم در دادگاه تبرئه گردد.
2-اجرای احکام کیفری:
بعد از اینکه حکمی در دادگاه صادر شد برای اجرا به دادسرا بر می گردد تا اجرا شود.
بنابراین وظیفه اجرای احکام کیفری بر عهده دادستان و دادسرا است.
3-اظهارنظر درباره قرارهای بازداشت بازپرس
قرارهای نهایی بازپرس شامل منع تعقیب، موقوفی تعقیب و مجرمیت میشوند.
تحقق قانونی و اعتبار قرارهای مزبور، منوط به موافقت دادستان است و چنانچه مدعی العموم با هر کدام موافق نباشد
و بازپرس نظر مدعی العموم را نپذیرد، پرونده برای تعیین تکلیف به دادگاه ارسال میشود.
در جرایم مهم مانند قتل عمد و سایر موضوعاتی که در صلاحیت دادگاه کیفری استان است، تحقیق پروندهها با بازپرس و نظارت آن با مدعی العموم است.
در سایر جرایم، با وجود اینکه بازپرس مجاز به انجام تحقیقات است، مدعی العموم و معاون او یا دادیار نیز میتوانند انجام تحقیقات مقدماتی پرونده را عهدهدار شوند.
4- حضور دادستان در دادگاه جزایی
جلسه محاکمه دادگاهی که به امر کیفری رسیدگی میکند، بدون حضور مدعی العموم رسمی و قانونی نیست.
دادستان باید یا خودش در این جلسه حاضر شود یا معاون یا یکی از دادیاران را به نمایندگی معرفی کند.
تجدیدنظرخواهی از آرای محاکم جزایی از اختیارات و وظایف مدعی العموم است.
چنانچه حکمی موافق قانون نباشد یا اینکه قوانین در مراحل رسیدگی رعایت نشده باشند، حق تجدیدنظرخواهی برای دادستان باقی است.